Na zijn afstuderen aan de Militaire Academie, wordt Tolo geplaatst op een diplomatieke missie in Leipzig. Kort daarna breekt de oorlog uit en Tolo sluit zich aan bij het Poolse legerkorps dat in Frankrijk wordt gevormd. Zijn eerste taak is om contact te leggen met de Amerikaanse en Britse diplomatie in Den Haag. Tijdens een reis naar Amsterdam ontmoet hij een persoon die zijn contacten in Den Haag zal vergemakkelijken. Daar ontmoet hij onder meer de tante van Frits Philips en mevrouw Mary-Ann Ellen van der Straaten die later zijn vrouw wordt, Hij meldt zich bij de Amerikaanse ambassade in Den Haag, die hem bescherming belooft.
In september 1941 wordt het te gevaarlijk in Den Haag. Op het laatste moment krijgt hij bericht dat hij de stad onmiddellijk moet verlaten. Tolo verhuist naar Amsterdam, waar hij wordt ondersteund door het comité Polen - Nederland. Hij legt contact met het Nederlandse verzet en probeert door te dringen tot Engeland en Schotland, waar een nieuw Pools leger wordt gevormd. Samen met een metgezel vertrokken ze in een geïmproviseerde kano vanuit Katwijk. De expeditie eindigt tijdens een storm en Tolo verliest bijna zijn leven. Van de veertig Engelandvaarders slaagden er slechts acht in het kanaal over te steken. In 2017 werd in Katwijk een monument onthuld ter hunner nagedachtenis.
Op wonderbaarlijke wijze wordt hij gered door een vissersboot en weet hij te ontsnappen aan de Duitsers die de bemanning van de boot arresteren. Een hernieuwde poging om via België, Frankrijk en Spanje in Engeland te komen, eindigt in een Franse gevangenis, waaruit hij weet te ontsnappen. Tolo keert terug naar Den Haag en logeert bij de vader van zijn toekomstige vrouw. Deze keer laat het geluk hem in de steek. In december 1940 wordt hij door iemand verraden, door de Gestapo gearresteerd en naar een kamp in Amersfoort gestuurd.
Maar zelfs hier weet hij op wonderbaarlijke wijze uit te komen met de hulp van een Duitse officier die hij op de Olympische Spelen in Berlijn heeft ontmoet. Tolo zoekt zijn toevlucht in Deurne bij de vader van zijn toekomstige vrouw. Na verloop van tijd hernieuwt hij zijn activiteiten in de verzetsbeweging in Deurne en in de Philipsfabriek in Venlo. In 1944 tijdens het geallieerde offensief werd hun huis volledig verwoest. In oktober worden Tolo en Mary-Ann ouders van een zoon, Jerzy. Tolo gaat naar de Poolse militaire missie in Frankrijk, vervolgens naar Frankrijk en tenslotte naar Duitsland, waar hij in 1947 wordt gedemobiliseerd. In 1950 krijgt hij de Nederlandse nationaliteit. Tolo Makowski overleed in 1995 in Den Haag op drieëntachtigjarige leeftijd.
(WP)/ Gebaseerd op het verhaal van George (Jerzy) Makowski op de Poolse ambassade in Den Haag.